Şehirlerdeki Kent Arazilerinde Çökme Sorunu
Bir araştırmaya göre, 2015-2021 yılları arasında incelenen şehirlerde, kent arazilerinin en az yüzde 20’sinde çökme yaşandığı ortaya çıktı. Bu şehirlerin 28’inden 25’inde ise çökme oranı yüzde 65’in üzerine çıkıyor.
Yaklaşık 34 milyon insanın yaşadığı bu şehirlerdeki çökmenin, genellikle kentleşme, kuraklık ve deniz seviyesindeki yükselmeye bağlı olduğu belirtiliyor.
Uzmanlara göre, bu durum altyapı güvenliği ve sel riski açısından ciddi sorunlara yol açabilir.
En Çok Etkilenen Şehirler
Virginia Tech Üniversitesi’nde jeofizikçi Leonard Ohenhen liderliğindeki bir ekip tarafından yapılan çalışmada, yüzeyin yüzde 98’inden fazlasında çökme gerçekleşen şehirler arasında Chicago, Dallas, Columbus, Detroit, Fort Worth, Denver, New York, Indianapolis, Houston ve Charlotte bulunmaktadır.
Özellikle Houston, yılda 5 milimetreden fazla çökme yaşanan bölgeler arasında en çok etkilenen şehir konumunda. Şehrin yüzde 40’ında bu oran aşılmış durumda ve yüzde 12’sinde yılda 10 milimetreden fazla çökme yaşanmaktadır.
Bu durumun ana nedenleri arasında yeraltı suyunun aşırı kullanımı ve petrol ile gaz çıkarımı bulunmaktadır.
Altyapıda Sessiz Tehlike
Yapılan araştırmaya göre, yüksek risk taşıyan alanlarda 29 binden fazla binanın bulunduğu belirlendi. Uzmanlara göre, yer seviyesindeki çöküşler genellikle sessizce ilerler ve altyapı hasarları genellikle ancak kritik aşamaya ulaşıldığında fark edilir.
Virginia Tech Üniversitesi’nde jeofizikçi Manoochehr Shirzaei, “Bu riskler genellikle hızla büyüyen şehirlerde daha da artmaktadır. Altyapı yavaşça zarar görebilir ve etkileri genellikle büyük hasarlarla kendini belli eder” diye açıkladı.
Çözüm Yolları
Uzmanlar, yeraltı suyu kullanımının azaltılmasının şehirlerdeki çökme sorununu yavaşlatabileceğini belirtiyor. Ancak çözüm, her şehrin büyüklüğüne, jeolojik yapısına ve maruz kaldığı risklere bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Deniz seviyesinin yükseldiği kıyı şehirlerinde tuzlu su istilasına karşı önlemler alınması ve fırtına dalgalarına dayanıklı altyapılar inşa edilmesi önerilirken; sel riski bulunan New Orleans gibi bölgelerde arazinin yükseltilmesi veya drenaj sistemlerinin güçlendirilmesi gerekebileceği belirtiliyor.
Çalışma Nature Cities dergisinde yayımlandı.
